Hoe kan de schade van de energiecrisis worden beperkt?
The Economist 10 september 2022
De oplossing moet niet gezocht worden in het aftoppen van de prijzen, maar in het verlagen van de energierekening door de kostenstijging te compenseren op de rekening. Daarbij moet het marktmechanisme in takt blijven. Dit zal de economische effecten van de hogere prijzen dempen, maar ook zal de noodzaak om jarenlang de prijzen af te toppen verdwijnen
Als de prijzen worden afgetopt, zal de vraag naar energie te hoog blijven, waardoor de cruciale aanpassing die moet plaatsvinden aan een wereld waarin gas niet meer zo goedkoop is als voordat Poetin een oorlog lanceerde, wordt vertraagd. Het bewijs daarvoor zie je nu al: door hogere prijzen verbruikten Duitsers in de eerste helft van dit jaar bijna 10% minder aardgas dan een jaar eerder. Het kan politiek onmogelijk blijken om een einde te maken aan prijsbevriezingen als ze eenmaal van kracht zijn. Mevrouw Truss (MP UK) legt nu al een limiet op de prijzen, niet slechts voor één winter, maar voor twee.
In plaats van prijsplafonds, is er een betere aanpak.
Overheden zouden huishoudens verlichting moeten bieden door middel van forfaitaire contante kortingen op rekeningen, mogelijk uitbetaald via nutsbedrijven. Dit zou de levensstandaard beschermen en de markten de ruimte geven om de prikkel te geven om het energieverbruik aan banden te leggen. Voor de armsten, voor wie de energierekening maar liefst een zesde van de totale uitgaven opslokt, zullen de kortingen moeten worden aangevuld met andere uitkeringen. Ook bedrijven hebben hulp nodig. Om een domino-effect van instortende energiebedrijven te voorkomen, hebben sommigen misschien tijdelijke staatskredietlijnen nodig, zoals banken tijdens de financiële crisis deden: de kosten kunnen later door heffingen worden terugverdiend. Ondertussen lopen delen van andere bedrijven het gevaar te worden gesloten, zoals ze waren toen de lockdowns in 2020 werden opgelegd. Sommige zijn misschien niet langer levensvatbaar – denk aan Duitse chemische bedrijven met bedrijfsmodellen die zijn gebouwd op overvloedig Russisch gas. Daarom kunnen, door de overheid gesteunde leningen, slechts een tijdelijke reddingslijn bieden. Dergelijke ondersteuning moet in de tijd beperkt zijn. Kortingen en tijdelijke leningen zijn dan de manier om de economie te helpen
Current affairs
Het zou waanzin zijn om te midden van chaos lange termijn beslissingen te nemen over het opnieuw ontwerpen van energiesystemen. Sommige principes zijn echter al duidelijk. Het in stand houden van het marktmechanisme is essentieel om investeringen in nieuwe capaciteit en innovatie op het gebied van energieopslag, zoals batterijen, te stimuleren. Maar het is logisch om meer van het energiesysteem te verschuiven van spotprijzen naar langetermijncontracten, vooral omdat goedkope windenergie een groeiend deel van de productie uitmaakt. Het vinden van nieuwe energiebronnen – van gas in Qatar tot hernieuwbare energiebronnen – is ook absoluut noodzakelijk. Met de juiste reactie kunnen de Europese burgers worden beschermd en kan de overgang naar een schoner energiesysteem op schema worden gehouden. Een verkeerde reactie kan regeringen failliet laten gaan en de Europese energie-industrie in het verleden in de val laten lopen.
The Economist, 10 september 2022, crunch time pag. 14
