Chatboxen, artificial intelligence, algoritmes, cloud en chatgpt. Nieuwe technologische ontwikkelingen die het menselijke gedrag vervangen. Maar is een mens niet meer dan een proces, een response op prikkels of technologisch voorspelbaar?

Technologie begon als procesautomatisering. Efficiency en kwaliteitsverbetering lagen aan de basis van technologische toepassingen. In de jaren negentig kwam de mobiele telefoon voor communicatie en een decennium later de i-phone voor een connectie met internet. Ondertussen werd ook internet voor consumententoepassingen gelanceerd, eerst als informatiemedium later als communicatiemedium, verkoopkanaal en infrastructuur. Ook bij deze technologieën waren de nieuwe mogelijkheden ondersteunend aan het menselijk gedrag, maar dat is nu veranderd. De technologie vervangt het menselijk handelen, is dit niet een vorm van robotisering?

Technologie en al die nieuwe mogelijkheden moeten meer verklaren over het menselijk gedrag,  het gedrag duiden en verklaren. Dat is de basis van machine learning. De apps op de smart phone zijn bedoeld als communicatiemedium om gebruikers te informeren, zodat er een bewuste keuze gemaakt kan worden.  En de sociale media zorgen voor een goede communicatie op basis van vriendschappen of interesses. Wij moeten weer terug naar het centraal stellen van “de mens”, u en ik. Wij moeten geholpen worden in onze keuzen door eerlijke en oprechte informatie. Maar bovenal moet de technologie ons als mens blijven zien en waarderen. Niet bemoederen, niet robotiseren, maar ondersteunen in onze basisbehoeften: sociale contacten, erkenning, zelfontplooiing en waardering.

Als de technologie daarvoor wordt ingezet praten we niet over virtuele werelden, metaversies of wat dan ook. Maar wordt juist het intermenselijke contact weer belangrijk, wellicht dat er dan ook weer samenhorigheid en respect voor elkaar terugkomt. Dat wij mensen weer met elkaar gaan praten en niet meer tegen elkaar, dat informeren belangrijker wordt dan overtuigen. Dat ook a-typisch gedrag wordt getolereerd en dat iedereen weer als gelijke wordt gezien. De technologie moet weer terug naar de basis, efficiency bevorderen en kwaliteit bieden aan ons leven voor alles wat wij, als “mens” willen.

Cor Molenaar
14-02-03