Terugkijken is er niet meer bij
Normaal moet je reflecteren op het verleden, verantwoording afleggen over je daden maar het lijkt wel of dat niet meer gebruikelijk is. Kijkt u maar naar Vitesse. Ja maar wij zijn nu toch goed bezig? Het verleden mag geen maatstaf zijn voor het heden. Dat de Russen 150 miljoen hebben moeten afschrijven, dat Parry, de laatste eigenaar, voor 17 miljoen het schip ingaat telt niet en dat we nog steeds andere grote schulden hebben, mag niet meewegen. Het maatschappelijk belang van Vitesse (!) is groot en wij doen toch ons best.

De politiek
Hetzelfde patroon is in de politiek merkbaar. Bontebal (CDA) wil alleen maar over de laatste 2 jaar praten terwijl ze al jaren regeringsverantwoordelijkheid droegen, waardoor CDA voor een groot deel medeverantwoordelijk is voor de huidige situatie: maar nu gaan wij orde op zaken stellen! De laatste 2 jaar waren ze een splinter partij, afgeserveerd door de kiezer. Lekker omdat als basis te nemen. Eenzelfde gedrag zie je bij D66, waar zijn alle miljarden gebleven? Waar is Jetten met zijn beloftes van klimaataanpak en waar is Kaag gebleven, die veel geld uitgaf, miljarden zonder onderbouwing en een lege schatkist achterliet. Maar ook de VVD, was Rutte niet de grote roerganger met een beperkt geheugen, op kwam voor eigen belang en Europa? Dat was ook VVD. Was staatssecretaris Eric van de Burg (VVD), minister asiel, niet alleen bezig met pappen en nathouden, en geen maatregelen nam tegen de massale instroom van migranten? Dan hebben wij het nog niet over Hugo de Jonge. Die wist dat hij onjuiste waarheden verkondigde, lock-down veroorzaakte waarmee hij de middenstand een dolk in de rug stak en daarna dwong om leningen terug te betalen. De jeugd van toen heeft daar nog schade van. Onderzoek, zoals in het buitenland, wordt geblokkeerd. Rutte en de Jonge werden gepromoveerd. Niet terugkijken en niet ter verantwoording geroepen. Dit is niet een links of rechtsstandpunt, maar de Nederlanders hebben recht om te weten wie er verantwoordelijk was en hebben recht op straffen. Maar de genoemde partijen willen alleen maar over de laatste 2 jaar praten.

Bedrijfsleven
Maar dit zie je ook steeds vaker in het bedrijfslenen. Toenemende sluitingen van winkels, bedrijven die faillissement aanvragen of Nederland ontvluchten. Ligt de oorzaak alleen maar bij de afnemende koopkracht, de coronaschulden of de regelgeving? Misschien heeft het ook wel te maken met de bestuurders, te laat reageren op de verandering in markten of in het koopgedrag, nationaal, maar ook internationaal. Misschien zit het oude streven naar winsten en beurskoersen een aanpassing wel dwars. Aandeelhouders willen natuurlijk rendement, maar misschien moeten de spelregels dan anders. Natuurlijk, meer duurzaamheid, beter inspelen op klantenwensen, zoeken naar nieuwe markten, een ander besluitvormingsproces en verjonging bij de stakeholders. De toepassing van AI moet en kan sneller maar wordt vaak geblokkeerd door dit streven naar winst, door oude visies of oude bestuurders. Er moet een nieuwe wind waaien. Het verleden is was basis voor het heden. Het verleden, de besluitvormers van toen hebben ons gebracht waar we nu zijn. Dat is prima maar de wereld is veranderd, de techniek is veranderd en de concurrentie is veranderd. Laten we leren van het verleden, maar handelen in het heden met de mogelijkheden van vandaag. Misschien is het juist nu wel tijd voor drastische verjonging en verandering, maar ja macht voelt wel goed, alleen moet je wel inspelen op de toekomst met de kennis van het verleden en heden.

Prof Dr   Cor Molenaar