De markt is onrustig, het is de tijd van transitie.
Soms word je weleens moedeloos van alle nieuwsberichten.

• Het consumentenvertrouwen is historisch laag.
• De koopkracht daalt bijna per dag door de inflatie en hogere energieprijzen.
• De overheid blijft laks met het helpen van haar burgers.
• De beloofde steunmaatregelen aan bedrijven (MKB) worden steeds uitgesteld.

Deze ontwikkelingen leiden tot een dwangmatige verandering van het (koop)gedrag van consumenten, maar ook tot een sociale verarming van kleinere plaatsen en woonkernen. Het lijkt wel of het buitenland belangrijker is dan de eigen middenstand en inwoners. Dit zijn feiten waar een winkel of een ondernemer tegen moet vechten voor het eigen lijfsbehoud. Nog even en er is geen bakker, frietboer of slager over en andere winkels zullen sterk in aantal dalen. Maar het zijn ook tekenen dat een transformatie gaande is in de Nederlandse economie en bij de Nederlandse consument.

Koopkracht
Door hogere belastingen en inflatie en door de hogere energieprijzen past de consument haar gedrag aan. Particulieren sparen meer uit voorzorg tegen slechtere tijden, men vliegt minder naar het buitenland en zoekt vakanties dichter bij huis. Ook worden niet urgente koopbeslissingen uitgesteld, de consument is voorzichtiger geworden. Dit is vooral te merken aan de omzet van bedden, huisinrichting en kleding en bijvoorbeeld schoenen. Deze ondernemers merken direct dat het “klantengedrag” is veranderd. Maar ook andere effecten zijn zichtbaar. Voorraden bij ondernemers, winkels en toeleveringsbedrijven nemen toe door deze afnemende omzet.

Vanwege de bestrijding van inflatie zijn eldleningen duurder geworden voor ondernemers, maar ook voor consumenten. Dit leidt bijvoorbeeld tot een afnemende vraag naar woningen en hypotheken, waardoor er een nieuw evenwicht komt in de huizenmarkt. Daarnaast leiden de stikstofproblemen tot minder aanbod van nieuwe woningen met een negatief “spin-off” effect naar de genoemde winkels (meubels en inrichting) en een dalende vraag naar hypotheken.

Maar er is meer:

• De vraag naar arbeid is groot, de schaarste aan personeel wordt in iedere bedrijfstak gevoeld.
• Het gemakt van online kopen blijft nog steeds hoog, ondanks een lichte daling voor post-corona effecten. In vergelijking met bijvoorbeeld 2019 is nog steeds een significante groei te zien.
• De dienstensector groei sterk op internet, evenals winkels die naast een fysieke winkel een internetwinkel hebben. Dit hybride concept maakt het voor klanten mogelijk om te kiezen: wat wil je online kopen en wat wil je in de winkel kopen met behoudt van de normale services in en fysieke winkel.

Door de toepassing van nieuwe analysetechnieken zoals machinelearning en de toepassing van gerichte algoritmes worden de contacten geïntensiveerd, persoonlijk en relevant. Hierdoor kunnen ondernemers beter inspelen op de wensen van klanten en werken aan bestendige relaties. Daarnaast groeit de bewustwording bij ondernemers dat deze strijd niet te winnen is voor een eenling, maar dat er samengewerkt moet worden in welke vorm dan ook. Ahold benoemt dit

Ahold Delhaize voert bovendien intensieve gesprekken met leveranciers. “Het is een lastige tijd om goede prijzen vast te stellen. We hebben het afgelopen jaar nog nooit zoveel werk gehad met leveranciers en dat zal de komende twaalf maanden zo blijven”, verwacht Muller.
Samenwerken, teamvorming, is de enige methode om te overleven

Deze samenwerking is essentieel om in te kunnen inspelen op de veranderingen in de markt en de wensen en mogelijkheden van klanten.

• Samenwerken met branchegenoten,
• Samenwerken met andere winkels (of webshops) in dezelfde plaats of met aanvullende producten.
• Samenwerking met online aanbieders en fysieke winkels zijn kansrijk: online bestellen, lokaal bezorgen of lokaal service verlenen. Diverse succesvolle concepten zijn al bekend, van taartenonline, tot brillen online samen met lokale opticiens.

Het tijdperk van een ondernemer als zelfstandige entiteit is ten einde. Het tijdperk van de klant (gedrag en wensen) als basis voor diensten- en productenaanbod is nog maar net begonnen. Deze tijd vraag om aanpassing van de economische infrastructuur, van korte supply chains en samenwerken: fysiek tussen fysieke ondernemers, samenwerking in de supply chain, maar ook dienstverleners als gemeenten en vastgoed. Samenwerken met alle relevante partijen is een kwestie van delen, afstemmen en klanten motiveren en faciliteren.

Succesvol zijn, kan echt wel
Het is niet allemaal kommer en kwel, deze transitie leidt ertoe dat ondernemen steeds belangijker wordt, dat het middensegment zonder duidelijke kleur of aantrekkingskracht gaat verliezen. We zien steeds meer nieuwe winkels komen met een vernieuwend aanbod geleidt door jonge ondernemers. Service, goede communicatie en onderscheidend aanbod kan ook kleinschalig worden aangeboden. Een integratie (of convergentie) van internet (informatie, communicatie en misschien kopen) met een fysieke plaats waar klanten graag komen. Action heeft de sleutel tot koop gevonden, deze jongeren vinden een eigen niche, analyses helpen bij het duiden van klantgedrag en databases helpen bij het kennen van je klanten. Deze instrumenten zijn essentieel in deze transformatiefase. Als je deze instrumenten niet gebruikt en niet gaat samenwerken zullen de klanten elders gaan kopen.

cor@cormolenaar.nl
11 november 2022